• Η Yπεύθυνη Κατανάλωση δεν αφορά μόνο το πόσο αλκοόλ καταναλώνουμε, αλλά το πότε, το πώς και πόσο αυτή η κατανάλωση επηρεάζει τους άλλους.
• Υπεύθυνη Κατανάλωση σημαίνει, να πίνεις στα πλαίσια της κοινωνικότητας, της παρέας, της διασκέδασης και του μέτρου.
• Υπεύθυνη Κατανάλωση σημαίνει, να μην πίνεις όταν αυτό μπορεί να βλάψει ή να απειλήσει την ασφάλεια άλλων, όπως όταν πρόκειται να οδηγήσεις αργότερα ή να κάνεις κάποια εργασία που υπάρχει κίνδυνος ατυχήματος ή για την περίπτωση των γυναικών, όταν είναι σε κατάσταση εγκυμοσύνης.
• Υπεύθυνη κατανάλωση για τον γονέα, σημαίνει να γνωρίζει τους κινδύνους της κατανάλωσης του αλκοόλ από ανηλίκους και να αποτελεί παράδειγμα για τα παιδιά του σχετικά με την εικόνα και τον τρόπο αντιμετώπισης του αλκοόλ.

Η ίδια ποσότητα αλκοόλ δεν έχει την ίδια επίδραση σε διαφορετικούς ανθρώπους. Υπάρχουν όμως ορισμένες γενικές κατευθύνσεις από τα διεθνή βιβλιογραφικά δεδομένα και τον WHO (Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας), τα οποία αποτελούν την κατανάλωση «χαμηλού κινδύνου». Τα δεδομένα αυτά δεν αφορούν άτομα τα οποία έχουν παρελθόν αλκοολισμού ή ανθρώπους με προβλήματα υγείας που επηρεάζονται από το αλκοόλ και νέους που δεν έχουν φτάσει σε σωματική ωρίμανση.

Η ποσότητα με την οποία συνήθως μετριέται η κατανάλωση, είναι το «ισοδύναμο ποτό» δηλ. 8-13 gr/ αιθυλικής αλκοόλης.

Η ποσότητα αυτή ισοδυναμεί με βάσει και τις συνήθειές μας σε :

• 30 ml ενός ποτού περίπου 40% Vol.
• 100 ml ενός κρασιού με περιεκτικότητα περίπου 12% Vol.
• 250 ml μιας μπίρας με περιεκτικότητα περίπου 5%.

Το συνιστώμενο άνω όριο είναι για τους άνδρες:

• έως 3 ισοδύναμα ποτά ανά ημέρα.
• έως 15 ισοδύναμα ποτά την εβδομάδα.
• τουλάχιστον 2 ημέρες χωρίς κατανάλωση αλκοολούχων.

Το συνιστώμενο άνω όριο είναι για τις γυναίκες:

• έως 2 ισοδύναμα ποτά ανά ημέρα.
• έως 10 ισοδύναμα ποτά την εβδομάδα.
• τουλάχιστον 2 ημέρες χωρίς κατανάλωση αλκοολούχων.

Όπως είναι προφανές οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στο αλκοόλ, λόγω αφενός του μικρότερου σωματικού βάρους, αλλά και λόγω της χαμηλότερης περιεκτικότητας νερού στο σώμα τους και της μειωμένης ποσότητας ADH, του ενζύμου που διασπά το αλκοόλ στο στομάχι.

Επισημαίνεται πως τα ανωτέρω είναι ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΑ ΟΡΙΑ και ΟΧΙ ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΙΣ.

Επειδή το αλκοόλ διαλύεται στο αίμα, μεταφέρεται στον εγκέφαλο πολύ γρήγορα , επηρεάζοντας έτσι τις αντιδράσεις μας. Τα αντανακλαστικά μας γίνονται πιο αργά, η όραση περιορίζεται, και υποεκτιμάτε κινδύνους και επικινδυνότητα. Για το λόγο αυτό έχουν θεσπιστεί τα όρια αλκοόλ στο αίμα.

Τα όρια αλκοόλ στο αίμα (Blood Alcohol Content-BAC) διαφοροποιούνται σε κάθε χώρα της ΕΕ, και για την Ελλάδα είναι στο 0,5 gr/lit, με τη μέθοδο της αιμοληψίας.

Όταν ο έλεγχος γίνεται μέσω αλκοτέστ, το παραπάνω όριο μειώνεται στο μισό.

Κατά μέσο όρο, ένα «ισοδύναμο ποτό» αυξάνει την περιεκτικότητά του αίματος σε αλκοόλ, κατά 0,2 – 0,3 gr/lit. To ποσό αυτό διαφέρει ανάλογα με το φύλο, το βάρος, τη συνοδεία γεύματος και άλλους παράγοντες, γι’ αυτό δεν μπορεί να ερμηνευθεί σαν οδηγός κατανάλωσης.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι, πως το φαγητό μπορεί να καθυστερεί την διάλυση του αλκοόλ στο αίμα, αλλά δεν μπορεί να επιταχύνει την απομάκρυνσή του από τον οργανισμό.

Έτσι μετά από μια βραδιά μεγάλης κατανάλωσης αλκοόλ, το επόμενο πρωί μπορεί το αλκοόλ στο αίμα να είναι υψηλότερο του παραπάνω ορίου.

Στην εγκυμοσύνη το αλκοόλ που καταναλώνεται από την μητέρα, περνά μέσα από τον πλακούντα στο έμβρυο. Το έμβρυο δεν έχει ακόμα ολοκληρώσει ως προς τη διαμόρφωση και λειτουργία όλα τα όργανά του και κατά συνέπεια δεν μπορεί να απομακρύνει το αλκοόλ με την ίδια ταχύτητα που το κάνει ο οργανισμός του ενήλικα, με αποτέλεσμα να υπάρχει επιβάρυνση αυτών όπως και των ιστών του από την επαφή με την αλκοόλη.

Αντίστοιχα στο θηλασμό, το αλκοόλ περνά στο γάλα της μητέρας και μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, μειωμένη θρέψη και διαταραχές ύπνου.

Το αλκοόλ αποβάλλεται από το μητρικό γάλα με ρυθμό περίπου 1 ισοδύναμο ποτό κάθε 2 ώρες.

«Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ βλάπτει την υγεία και καταστρέφει τις προοπτικές εκπαίδευσης και απασχόλησης χιλιάδων νέων αγοριών και κοριτσιών, και σε πολλές περιπτώσεις σκοτώνει νέους που είχαν ακόμη όλη τη ζωή μπροστά τους».
Επίτροπος Υγείας Ε.Ε.Αντρούλλα Βασιλείου

Στην Ευρώπη έχει σημάνει συναγερμός κατά της κατανάλωσης αλκοόλ από νέους. Οι νέοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι, καθώς ένας στους τέσσερις θανάτους νέων ηλικίας 15-29 ετών σχετίζεται με την κατανάλωση αλκοόλ και, σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας το 19% των νέων ηλικίας 15-24 ετών πίνουν τουλάχιστον πέντε μονάδες αλκοόλ κάθε φορά.

Στον ευρωπαϊκό χώρο, έχει αρχίσει να αναπτύσσεται μεταξύ των νέων μια επικίνδυνη πρακτική κατανάλωσης, η οποία συνίσταται στη στοχευμένη και εντατική κατανάλωση αλκοόλ και περιγράφεται με τον όρο «binge drinking» ( κατανάλωση που οδηγεί σε μέθη ή έξοδος με σκοπό τη μέθη), η οποία αντιπροσωπεύει μια νέα απειλή, που πρέπει να αντιμετωπισθεί. Τα στοιχεία που δίνει ο Π.Ο.Υ. (Παγκόσμιος Οργανισμιος Υγείας), για το «binge drinking» μεταξύ των νέων είναι ιδιαίτερα αποθαρρυντικά, με τη χώρα μας να καταλαμβάνει μία από τις μεσαίες θέσεις.

Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο που καταδεικνύει η μελέτη του Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν. - 2007 (ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ) σε σχέση με την κατανάλωση αλκοόλ από τους έφηβους και νέους είναι το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία (65,4%) των εφήβων καταναλώνει αλκοολούχα σε χώρους όπου σύμφωνα με τον υφιστάμενο νόμο απαγορεύεται η κατανάλωση τους από άτομα ηλικίας κάτω των 17 ετών. Το ποσοστό μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, αν προστεθεί σε αυτό και το 4,6% που αναφέρει ότι καταναλώνουν αλκοολούχα σε ταβέρνα/ εστιατόριο. (Πηγή: Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον Περιορισμό των Βλαπτικών Συνεπειών του Αλκοόλ στην Υγεία 2008 - 2012 του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλλεγγύης 2008)

Μπορεί το αλκοόλ σε πρώτη φάση να δίνει την ψευδαίσθηση της ελευθερίας αλλά είναι πολύ πιθανόν το αίσθημα αυτό να το διαδεχθεί μια δυσάρεστη διάθεση. Ένας μεθυσμένος άνθρωπος ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα στις σχέσεις του με τους φίλους, την οικογένεια του και πολύ συχνά με άγνωστους.

Υπάρχει ανάγκη ενημέρωσης των νέων η οποία πρέπει να ξεκινά από την εφηβική ηλικία, ώστε η υπεύθυνη κατανάλωση αλκοόλ να διαμορφωθεί ως καταναλωτική συμπεριφορά, επίσης απαιτείται η υιοθέτηση υπεύθυνης συμπεριφοράς από τα άτομα που σερβίρουν .

1. H προσθήκη χυμών ή αναψυκτικών στο αλκοόλ, μειώνει την επίδρασή του ;
Ο κανόνας είναι απλός στο θέμα της κατανάλωσης και συνδέεται με το αλκοόλ που περιέχεται στο ποτήρι. Αυτό είναι που τελικά μετρά.

2. Υπάρχει διαφορά μεταξύ της κατανάλωσης κρασιού, μπύρας ή άλλου αλκοολούχου ποτού ;
Αυτό που έχει σημασία είναι η ποσότητα αλκοόλ που καταναλώνεται και όχι αυτό καθαυτό το ποτό που καταναλώνει κάποιος. Άρα μαζί με το περιεχόμενο αλκοόλ κάθε ποτού θα πρέπει να κοιτάμε και την ποσότητα που καταναλώνουμε.

3. Ο καφές βοηθά στο να συνέλθει κανείς από μέθη ;
Η καφεΐνη ίσως βοηθήσει τα αντανακλαστικά να «ξυπνήσουν», αλλά δεν μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση του αλκοόλ από τον οργανισμό και να τον καταστήσει νηφάλιο. Ούτε το κρύο ντους, ούτε η σωματική άσκηση, έχουν πρακτικό αποτέλεσμα στο χρόνο που απαιτείται για να αποβάλλει ο οργανισμός το αλκοόλ.

4. Πως επιδρά το αλκοόλ στη συμπεριφορά ;
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ πέρα από την επίδραση που έχει στα αντανακλαστικά μας, στην κρίση μας, επηρεάζει και τη συμπεριφορά μας. Μπορεί να βρεθούμε να κάνουμε πράγματα που δεν θα κάναμε σε άλλη περίσταση, να πούμε πράγματα που δεν θα λέγαμε, να εμπλακούμε σε διαμάχες, να γίνουμε επιθετικοί.
Η Υπεύθυνη Κατανάλωση μπορεί να μας βοηθήσει να αποφύγουμε την εμπλοκή μας σε ανεπιθύμητες καταστάσεις λόγω της επίδρασης του αλκοόλ.

1. Ελέγχετε πόσο πίνετε !
Όταν θα λείψετε ώρες από το σπίτι ή η έξοδος κρατήσει πολλές ώρες, είναι εύκολο να καταναλώσετε μεγαλύτερες ποσότητες. Προσπαθήστε να εναλλάσσετε το αλκοόλ , με νερό ή χυμούς ώστε να δώσετε χρόνο στον οργανισμό σας να αποβάλλει τις προηγούμενες ποσότητες και να μειώσετε την κατανάλωση αλκοόλ. Ειδικά εάν πρόκειται να χορέψετε η κατανάλωση νερού θα βοηθήσει τον οργανισμό που αφυδατώνεται από το αλκοόλ.

2. Φάτε πριν πιείτε !
Ακόμα και εάν έχετε να βγείτε μετά τη δουλειά, φροντίστε να φάτε κάτι πρόχειρο πριν πιείτε. Το φαγητό βοηθά το στομάχι να προετοιμαστεί και καθυστερεί την απορρόφηση του αλκοόλ στο κυκλοφορικό σύστημα.

3. Οργανωθείτε πριν βγείτε !
Προγραμματίστε πώς θα γυρίσετε σπίτι πριν ξεκινήσετε. Αποφασίστε εάν θα πάρετε αυτοκίνητο και εάν ναι, ποιός θα είναι ο οδηγός της βραδιάς. Εάν αποφασίσετε να οδηγήσετε, φροντίστε να έχετε μαζί σας χρήματα για ταξί, σε περίπτωση που σας χρειαστεί. Εάν δεν οδηγείτε ελέγξτε πότε φεύγει το τελευταίο λεωφορείο ή μετρό, που σας εξυπηρετεί.