Όπως προκύπτει από νέα μελέτη του ΙΟΒΕ, ισχυρό πλήγμα λόγω της πανδημίας COVID-19 υπέστη ο κλάδος αλκοολούχων ποτών εξαιτίας της συνολικής καθίζησης της οικονομικής δραστηριότητας που επέφερε το πρώτο lockdown, με μείωση του ΑΕΠ, της συρρίκνωσης της δραστηριότητας στην εστίαση και της ραγδαίας μείωσης των τουριστικών ροών. Στη μελέτη αναλύεται η δυνητική επίδραση από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών που ισχύουν στα αλκοολούχα ποτά , τόσο στα μεγέθη των σχετικών αγορών, όσο και στην ελληνική οικονομία συνολικά.
Η συνολική συνεισφορά του κλάδου των αλκοολούχων ποτών είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ο κλάδος συνεισφέρει €2,3 δισ. στο ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας για το 2019, ενώ υποστηρίζει 66 χιλ. θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Οι υψηλοί φόροι στα αλκοολούχα ποτά τα χρόνια της κρίσης συνέβαλαν στην υποκατάσταση της νόμιμης αγοράς με παράνομα ποτά. Η μείωση της δαπάνης κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών μέχρι το 2019, οδήγησε σε μείωση του ΑΕΠ κατά €1,2 δισ. και μείωση της απασχόλησης κατά 34 χιλ. άτομα σε σχέση με το 2009.
Καθώς η πανδημία έχει ανατρέψει τα δεδομένα, με σημαντική αβεβαιότητα να υπάρχει για τα επόμενα έτη, αναμένεται επίσης
- συρρίκνωση των μεγεθών της νόμιμης κατανάλωσης, (με μη μετρήσιμες προεκτάσεις στο παράνομο εμπόριο), που εκτιμάται περίπου στο 11% της συνολικής αγοράς (410 χιλ. 9λιτρα κιβώτια ή 5,1 εκ. φιάλες).
- απώλειες (συνολικές) φορολογικών εσόδων εκτιμώνται στα €58,6 εκ. (€31,1 εκ. από μη καταβολή ΕΦΚ, χωρίς το προϊόν των διημέρων αποσταγματοποιών & €27,5 εκ. από μη καταβολή ΦΠΑ).
- Αναφορικά με το προϊόν απόσταξης των διήμερων αποσταγματοποιών (το ευρέως γνωστό ως «χύμα τσίπουρο», οι απώλειες από ΕΦΚ προσεγγίζουν τα €45,8 εκ. ετησίως ή και τα €91,7 εκ. αν ληφθεί υπόψη σχετικό πόρισμα του Υπουργείου Οικονομικών.
Ο περιορισμός του λαθρεμπορίου αλκοολούχων ποτών π.χ. μέσω μείωσης του ΕΦΚ, αλλά και με συντονισμένους ελέγχους, εκτιμάται ότι θα αποφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη στα φορολογικά έσοδα, τη δημόσια υγεία, τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων και την απασχόληση, ενδυναμώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των υγιών επιχειρήσεων. Ενδεικτικά, η μείωση του λαθρεμπορίου κατά 20% εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε επιπλέον έσοδα €28,6εκ. από ΕΦΚ (€17,4 εκ.) και ΦΠΑ (€13,2 εκ.) ετησίως, ενώ μεγαλύτερη μείωσή του κατά 50% και μεταφορά αυτών των ποσοτήτων κατανάλωσης στη νόμιμη αγορά, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόσθετα έσοδα €71,3 εκ. από ΕΦΚ και ΦΠΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει τον 3ο υψηλότερο συντελεστή ΕΦΚ (σε μονάδες αγοραστικής δύναμης) στην Ευρώπη, και τον 1ο υψηλότερο εντός ΕΕ-27, ενώ ταυτόχρονα είναι κατά €1.500 υψηλότερος από το μέσο όρο γειτονικών και τουριστικά ανταγωνιστικών χωρών.
Κατάταξη ΕΦΚ στα αλκοολούχα στην ΕΕ / μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα 2019
Μέτρα Πολιτικής
Α. Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο του ΙΟΒΕ, η άμεση μείωση ΕΦΚ αλκοολούχων στα €1.800 (μέσος όρος Ε.Ε.), υπολογίζεται ότι θα είχε θετική άμεση επίδραση στην αγορά αλκοολούχων ποτών. Στόχος της μείωσης του ΕΦΚ θα ήταν η μείωση του παράνομου εμπορίου και η αντικατάσταση της μη καταγεγραμμένης με νόμιμη κατανάλωση.
Εκτιμάται ότι προκύπτουν τα ακόλουθα αποτελέσματα ετησίως:
- Ενίσχυση του ΑΕΠ από €28 εκ. έως €128 εκ.
- Αύξηση της απασχόλησης σε όλη την αλυσίδα αξίας έως και 3.600 θέσεις
- Αύξηση εσόδων από ΦΠΑ από €25,2 εκ. έως €29,3 εκ.
- Ενίσχυση των εσόδων από τη μείωση των κινήτρων λαθρεμπορίου, όπου με πολύ συντηρητικές παρεμβάσεις μπορούν να αποδώσουν €28,6 εκ. ετησίως.
Β. Μείωση ΦΠΑ αλκοολούχων ποτών στο 13% στον κλάδο καφεστίασης-τουρισμού από το 24% στο 13% για την περίοδο Νοέμβριος 2020-Απρίλιος 2021 με στόχο τον μετριασμό των απωλειών λόγω της πανδημίας. Εκτιμάται ενίσχυση του ΑΕΠ κατά €67 εκ. και της απασχόλησης κατά 1.900 θέσεις εργασίας.
Γ. Βελτίωση ψηφιακών λειτουργιών των υπηρεσιών ελέγχου & εποπτείας των αλκοολούχων ποτών μέσω της καθολικής ένταξης παραγωγών, διακινητών, εισαγωγέων αλκοολούχων ποτών στο πιλοτικό σύστημα LOTify, που αποτελεί ελληνική
καινοτομία σε όλη την ΕΕ ως προς την ψηφιακή ιχνηλασιμότητα των αλκοολούχων ποτών. Επίσης, προτείνεται η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου διήμερων αποσταγματοποιών και αμβυκούχων με δυνατότητα διασταύρωσης των στοιχείων παραγωγής, στοκ, σημείων πωλήσεων.
Δ. Υποστήριξη στην Παραγωγή α) Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΓΕ) και β) προϊόντων αυξημένης προστιθέμενης αξίας και εξαγωγικού προσανατολισμού μέσω θέσπισης προγράμματος προβολής προϊόντων ΓΕ και χρηματοδότησης Στρατηγικής Εισόδου σε Αγορές εντός και Εκτός ΕΕ, με σκοπό την τόνωση των εξαγωγών.
Ε. Δημιουργία One Stop Shop με σκοπό τη διευκόλυνση νέων επενδύσεων
ΣΤ. Ρύθμιση παραγωγής και διακίνησης στα χύμα διακινούμενα αποστάγματα μέσω της θέσπισης α) κινήτρων και χρηματοδότησης μέσω προγραμμάτων ενίσχυσης σε παραδοσιακούς αμβυκούχους, ώστε να ενταχθούν στα τυποποιημένα προϊόντα αλκοολούχων και β) ηλεκτρονικής παρακολούθησης των παραγομένων χύμα αποσταγμάτων σε όλα τα στάδια παραγωγής και διακίνησης.
Δείτε το πλήρες κείμενο της μελέτης
Δείτε ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΙΟΒΕ